Tìm tiêu chí và giải pháp xây dựng môi trường văn hóa tại các khu du lịch quốc gia
Tại Hội thảo, đại diện Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam đã trình bày báo cáo đề dẫn “Các khu du lịch quốc gia của Việt Nam và vấn đề xây dựng môi trường văn hóa ở khu du lịch quốc gia”. Theo đó, đến nay đã có 7 khu du lịch quốc gia (KDLQG) được công nhận, gồm KDLQG Sa Pa (Lào Cai), KDLQG Đền Hùng (Phú Thọ), KDLQG Trà Cổ (Quảng Ninh), KDLQG Tam Đảo (Vĩnh Phúc), KDLQG Mũi Né (Bình Thuận), KDLQG hồ Tuyền Lâm (Lâm Đồng), KDLQG Núi Sam (An Giang). Tuy nhiên, chưa có mô hình quản lý thống nhất các KDLQG nên việc quản lý, vận hành còn gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam cũng đề xuất Bộ tiêu chí xây dựng môi trường văn hóa ở KDLQG theo 5 nhóm tiêu chí: “Nhóm tiêu chí liên quan xây dựng thiết chế văn hóa và cảnh quan văn hóa cho hoạt động du lịch tại KDLQG”; “Nhóm tiêu chí liên quan đến bảo tồn, phát huy giá trị phong tục, tập quán và các giá trị tài nguyên du lịch khác trong hoạt động du lịch tại KDLQG”; “Nhóm tiêu chí về xây dựng đạo đức lối sống, quy tắc ứng xử trong hoạt động du lịch tại KDLQG”; “Nhóm tiêu chí phát triển sản phẩm, dịch vụ văn hóa phục vụ du lịch”; “Nhóm tiêu chí đặc thù riêng về phát triển sản phẩm, dịch vụ và hoạt động du lịch tại KDLQG”.
Tại Hội thảo, các đại biểu, chuyên gia đã chia sẻ nhiều ý kiến, tham luận về tình hình thực tế tại các KDLQG. Đại diện Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lâm Đồng cho rằng quy hoạch chung tại KDLQG hồ Tuyền Lâm còn bất cập, hạ tầng chưa đồng bộ; cần tuyên truyền nâng cao nhận thức về việc bảo vệ, phát huy giá trị văn hóa truyền thống. Đại diện Phòng Văn hóa Sa Pa cho biết, Sa Pa hiện đang được nâng cấp hạ tầng, các vấn đề định vị thương hiệu, bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống... Đặc biệt, thị xã Sa Pa đang đẩy mạnh tuyên truyền, quản lý bán hàng rong thông qua hỗ trợ dạy nghề cho phụ nữ, phối hợp với các nhà trường tuyên truyền học sinh không tham gia chèo kéo du khách...
Bên cạnh đó, nhiều đại biểu cho rằng, cần tuyên truyền, nâng cao nhận thức về môi trường văn hóa, bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống tại các KDLQG. PGS.TS. Phạm Trung Lương – Nguyên Phó Viện trưởng Viện Nguyên cứu phát triển du lịch cho rằng, nguyên tắc xây dựng tiêu chí cần phải phù hợp mục đích sử dụng; phải phản ánh đúng bản chất và đầy đủ nội hàm; đảm bảo tính hệ thống và tính phổ quát; dễ hiểu. PGS.TS. Phạm Trung Lương cũng cho rằng, khi xây dựng tiêu chí về môi trường văn hóa cần xác định rõ mục tiêu của việc xây dựng bộ tiêu chí; mục tiêu “đánh giá” cần định vị rõ để đảm bảo các tiêu chí được xây dựng là phù hợp; bộ tiêu chí được xây dựng phải bám sát khái niệm về “môi trường du lịch” nói chung và “môi trường văn hóa” tại điểm đến du lịch; cần xác đích rõ mục tiêu nghiên cứu, đặc điểm của điểm đến và bám sát các nguyên tắc đặt ra trong quá trình thực hiện. “Kết quả của nghiên cứu không chỉ có những đóng góp về lý luận mà còn có những đóng góp tích cực đối với thực tiễn phát triển môi trường văn hóa tại các điểm đến du lịch ở Việt Nam” - PGS.TS. Phạm Trung Lương nhận định.
Phát biểu tại Hội thảo, Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Nguyễn Lê Phúc nhận định, những năm qua, ngành Du lịch đã có bước tăng trưởng vượt bậc, từng bước khẳng định là ngành kinh tế mũi nhọn. Tuy nhiên, trong quá trình phát triển, vẫn còn những hạn chế như môi trường du lịch chưa ổn định; an ninh, an toàn cho khách du lịch chưa được đảm bảo; sản phẩm du lịch kém chất lượng… ảnh hưởng tiêu cực tới thương hiệu và hình ảnh của du lịch Việt Nam. “Vấn đề xây dựng môi trường văn hóa ở KDLQG góp phần phát triển du lịch bền vững của ngành Du lịch lại càng trở nên cấp thiết” - Phó Cục trưởng Nguyễn Lê Phúc nhấn mạnh.
Phó Cục trưởng Nguyễn Lê Phúc khẳng định, Hội thảo đã nhận được sự quan tâm của nhiều nhà khoa học, chuyên gia du lịch, văn hóa, nhà quản lý đến từ các Viện nghiên cứu, trường đại học, Cục Di sản văn hóa, Vụ Pháp chế Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; các Sở Du lịch, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Ban Quản lý KDLQG, doanh nghiệp… trong việc đưa ra và chia sẻ những quan điểm, kinh nghiệm thực tiễn về xây dựng môi trường văn hóa tại KDLQG cũng như kinh nghiệm quốc tế. “Hội thảo đã nêu bật những cơ sở lý luận, thực tiễn tại các KDLQG. Nhóm nghiên cứu sẽ tiếp thu, điều chỉnh, tổng hợp đề xuất đưa vào hoàn thiên các tiêu chí, để việc triển khai tiêu chí trong thực tế được tốt hơn” Phó Cục trưởng Nguyễn Lê Phúc nêu rõ.
Thanh Minh